Interactief leren over water met geautomatiseerde waterspeelplaats

Hidrodoe is een waterdoecentrum. Dat betekent dat je overal mag aankomen, alles mag uitproberen, zodat iedereen waterexpert wordt. Ook op de nieuwe outdoor waterspeelplaats ‘blauwe watertuin’: draaien aan de schroef van Archimedes, al fietsend water spuiten of regenwater van het dak met een openslaande bloem naar beneden laten storten. SigmaControl stond in voor de besturing om dit allemaal mogelijk te maken. Opgelet, je kunt er wel eens natte handen van krijgen.

Eind oktober 2023 werd de blauwe watertuin gesloten voor een grondige make-over. “Wat een fantastische uitdaging!” vond Johan Craemers, zaakvoerder van JC Techniek. Hij werd wel vaker benaderd voor afwijkende projecten, maar aansturing van speeltoestellen van een watertuin in het Belgische Herentals was nieuw. “Tijdens de oplevering herinnerde de keurmeester mij er nog aan net te doen of ik gewoon een machine aan het bouwen was,” zegt Craemers lachend. Waterregulering wordt inderdaad wel meer toegepast in de industrie. Pompen, kleppen, sensoren, zuivering, besturing, de principes zijn dezelfde, al is het hier op kleine schaal.

Spelen met water

Op de buitenlocatie van Hidrodoe springt de wolkentuin meteen in het oog; een gekleurde klimpalenopstelling waarin geklauterd kan worden. Met een aantal metalen duwpompen rondom kan dusdanig druk worden opgebouwd dat nozzles bovenin de palen water vernevelen en een wolkeneffect creëren. Marco Coolen van CooTech – Watertechniek & technisch onderhoud vertelt dat het water in deze omgeving eigenlijk zonder goede ontharder zeer ongeschikt was om door de nozzles te persen. Volgens hem dient met het nieuwe systeem van de benodigde 7 m³ per dag echter enkel het bijvulwater te worden onthard. Daarnaast is het voor een buiteninstallatie uiteraard van belang dat het complete systeem getriggerd wordt op temperatuur. Op heel veel plekken wordt het water ’s avonds ook weggepompt en gereinigd, zodat de volgende dag met schoon water gewerkt kan worden in verband met schimmels en het gevaar op legionella. 

Water beheersen

Al spelend heeft de bezoeker geen idee dat de toestellen en het aanvoersysteem voorzien zijn van allerlei sensoren en drukalarmen. In de fietsen zit een sensor in de trappen, zodat de roulatie gemeten kan worden. Op basis van het aantal omwentelingen per minuut, stuurt de pomp extra water naar de straal. Dat gebeurt ook bij de palen die wolken maken. Om te vernevelen is 70 bar nodig, wat door grote pompen wordt opgewekt en door de nozzles wordt geperst. In de uiterst achterste hoek van de blauwe tuin vinden we de container waar pompunits, buffervaten, waterontharder, kleppensysteem en uiteraard ook de besturing te vinden is. Volgens Craemers efficiënt bedacht; de complete installatie is elders in de container opgebouwd en getest voordat het op de uiteindelijke locatie werd geplaatst. Qua besturingselementen vallen direct de uiterst compacte modules van SIGMATEK op. Op de DIN-rail een CPU-unit (CP-112) die wel 64 I/O-modules kan aansturen. We zien zowel digitale als analoge modules die onder andere frequentieregelaars aansturen om de kleppen te openen, te sluiten en het water te reinigen. De gele S-DIAS-modules zijn als Safety PLC ingebouwd met noodstop in de kast. Immers waar motoren zijn kan een onveilige situatie ontstaan. In het oog springt de ETT 1264; een Multi-Touch-besturingspaneel van  12,1 inch met een Edge3-processor en OPC-UA-communicatie. Het is een HMI die eenvoudig geprogrammeerd kan worden met de hardware-onafhankelijke en gebruiksvriendelijke software-engineeringtool LASAL VISUDesigner van SIGMATEK, gebaseerd op HTML5, CSS3 en JavaScript.” In de grafische editor kunnen bedieningselementen worden gegroepeerd in functie-eenheden zoals temperatuurzones en deze kunnen naar wens worden hergebruikt,” besluit Craemers.