Global Maintenance Day 2025: Onderhoud als sleutel tot duurzaamheid, veiligheid en economische veerkracht

Op 9 juni vieren we de derde editie van Global Maintenance Day, een internationale dag waarop het belang van onderhoud en technische diensten wereldwijd in de schijnwerpers staat. In een tijd waarin duurzaamheid en economische veerkracht centraal staan, roept BEMAS, de Belgian Maintenance Association, op om het cruciale belang van onderhoud serieus te nemen. Want zonder onderhoud geen functionerende samenleving.

In Europa werken ongeveer 6 miljoen mensen in technisch onderhoud. Jaarlijks wordt ongeveer 450 miljard euro uitgegeven aan het onderhoud van industriële technologische assets, met een geschatte herinvesteringswaarde van 10.000 miljard euro. De Belgische industrie vertegenwoordigt ongeveer 1,5% van de Europese industrie. BEMAS schat dat in België jaarlijks ongeveer 9 miljard euro (ongeveer 1,4% van het bbp) wordt uitgegeven aan industrieel onderhoud. Ongeveer 90.000 onderhoudswerkers zorgen voor een industrieel machinepark ter waarde van 200 miljard euro.

Een onzichtbare kracht die alles draaiende houdt

Onderhoud reikt echter veel verder dan enkel industrie. We leven immers in een technologische samenleving waarin ons dagelijks leven draait op complexe technische systemen. Van landbouw tot watervoorziening, van energieproductie tot gezondheidszorg en van mobiliteit tot digitale communicatie: alles hangt af van installaties en infrastructuren die betrouwbaar moeten blijven werken. Onderhoud is de stille kracht die deze werking garandeert.

Zonder onderhoud vallen systemen uit, komt productie stil te liggen, haperen essentiële diensten en komt de veiligheid in het gedrang. Daarom vragen we op 9 juni aandacht en waardering voor de onderhoudsprofessionals die – vaak onzichtbaar – de fundamenten van onze economie en ons welzijn mee ondersteunen.

Onderhoud draagt bij aan de Europese duurzaamheidsdoelstellingen

In de strijd tegen de klimaatcrisis speelt onderhoud een cruciale rol. Uit het MORE4Sustainability-project, gecoördineerd door BEMAS en opgezet met de steun van Interreg NWE, blijkt dat organisaties die hun onderhoudsstrategieën verduurzamen, tot 31% energie-efficiëntie winnen en 28% CO₂-reductie kunnen realiseren op relatief korte termijn.

Slim onderhoud is een hefboom voor energie- en emissiereductie, zelfs zonder grote investeringen. Zo slaagde het technisch team van Safran Aero Boosters erin om het energieverbruik met 15% te verlagen door technische optimalisaties, zoals het elimineren van sluimerverbruik bij machines. Safran won hiervoor de award voor Technisch Team van het Jaar 2025, die in maart uitgereikt werd door BEMAS.

In een wereld waar we steeds kwetsbaarder worden voor klimaatschade en schaarser wordende grondstoffen, is onderhoud ook een vorm van risicobeheer die de levensduur van infrastructuur en installaties verlengt, energieverbruik en uitstoot beperkt, en zo bijdraagt aan een circulaire economie en duurzame toekomst.

Alarmbel over het tekort aan technisch talent

Tegenover deze opportuniteiten staat echter een structurele bedreiging: het chronisch tekort aan technici en technisch opgeleide jongeren. Onderhoudstechnieker is vandaag knelpuntberoep nummer 1 in Vlaanderen, met bijna 2.600 openstaande vacatures eind april 2025.

De afschaffing van het 7de specialisatiejaar ‘Onderhoudstechnieken’ in het secundair onderwijs dreigt die situatie nog te verergeren. In samenwerking met BEMAS testte Richtpunt Eeklo het verschil in kennis en vaardigheden op gebied van onderhoud tussen leerlingen van het 6de en 7de jaar. De resultaten van deze steekproef zijn alarmerend: geen enkele leerling uit het 6de jaar slaagde voor de test, terwijl leerlingen uit het 7de specialisatiejaar wél positieve resultaten behaalden. Deze cijfers tonen aan dat het 7de jaar een duidelijke meerwaarde biedt op het vlak van kennis en vaardigheden die essentieel zijn voor de arbeidsmarkt.

Het 7de jaar vormt een belangrijke schakel in de voorbereiding van jongeren op een duurzame loopbaan. Dit extra jaar stelt hen beter in staat om te voldoen aan de verwachtingen van werkgevers en om vlotter de overgang naar werk te maken. Deze resultaten onderstrepen dus de noodzaak om het 7de specialisatiejaar structureel te behouden én breder toegankelijk te maken, ook voor leerlingen die afstuderen in een richting met dubbele finaliteit in het 6de jaar.

STEM is meer dan theorie – ook onderhoud verdient waardering

Technisch onderhoud is een essentieel onderdeel van de STEM-disciplines(Science, Technology, Engineering & Mathematics). Toch krijgen praktijkgerichte technische opleidingen niet de maatschappelijke waardering die ze verdienen. Vlaanderen blijft daardoor achter op het vlak van STEM-afgestudeerden én vrouwelijke instroom in technische opleidingen.

BEMAS roept daarom beleidsmakers, onderwijsverstrekkers én het bedrijfsleven op om veel meer te investeren in praktijkgericht technisch STEM-onderwijs en het herintroduceren van een 7de jaar onderhoud dat wordt ingericht door lokale secundaire scholen en dat openstaat voor alle leerlingen met interesse in het vakgebied. Zonder goed opgeleide technici staat de toekomst van onze industrie op het spel.

De Global Maintenance Day op 9 juni is het uitgelezen moment om stil te staan bij de cruciale rol van onderhoud. Maar laat het niet bij één dag blijven: structurele waardering, investering en opleiding zijn nodig om onze economie en samenleving draaiende te houden.