Gebruikersgemak voorkomt manipulatie

Begin 2027 vervangt de EU-Machineverordening de Machinerichtlijn. De essentie blijft hetzelfde. Toegang tot gevaarlijke machines of de binnenzijde ervan moet volgens de regels worden georganiseerd. Mens of dier mogen geen letsel oplopen aan machines. Vladimir Dragosavic, international training manager voor Euchner in Duitsland en lid van verschillende normcommissies, gaat in op een aantal aandachtspunten.

“De Machinerichtlijn stamt uit 2006, de nieuwe EU-Machineverordening wordt in 2027 van kracht. In de periode hiertussen – maar liefst 21 jaar – is er veel veranderd,” begint Dragosavic. “Machines met bewegende delen of scherpe of zware voorwerpen vormen nog steeds een risico, vooral wanneer sprake is van onoplettendheid of slecht onderhoud. Verwondingen zijn evenmin anders geworden. Wel nieuw zijn de sterke mate van digitalisering, de daarmee gepaard gaande toegenomen cyberaanvallen en artificiële intelligentie heeft inmiddels ook zijn intrede gedaan. In de nieuwe wet- en regelgeving wordt de vraag gesteld of dit op een machine van toepassing is. Bij een eenvoudige inpakmachine zonder digitale besturing kun je dit snel wegstrepen. Is er echter sprake van enige mate van intelligentie, dan zul je moeten aantonen dat jouw machine weerbaar is tegen invloeden van buitenaf.” 

Nieuwe stand der techniek

In ruim twintig jaar zijn er nieuwe veilige bussystemen op de markt gekomen, er zijn veilige radarsystemen en de wereld van transponderoplossingen is sterk gegroeid. “Vanuit de wet en vanuit normen moet er dus ruimte zijn om die nieuwe veiligheidscomponenten op de juiste wijze te mogen toepassen. Daarnaast is door een toegenomen werkdruk het aantal nationaliteiten op de werkvloer gegroeid. Ook werknemers die andere talen spreken moeten te allen tijde veilig met machines kunnen werken.” De nieuwe EU-Machineverordening is geen richtlijn maar een verordening die begin 2027 in alle 26 landen van de Europese Gemeenschap volautomatisch en onmiddellijk actief wordt. 

Deurslot met knoppen

Teneinde de motivatie om veiligheidsinrichtingen te omzeilen weg te nemen, zijn er systemen bedacht om het voor operators en onderhoudsmedewerkers gemakkelijker te maken. Dragosavic geeft een voorbeeld. “Door een deurslot te voorzien van knoppen voor aanvraag, reset en herstart, tag-out en een autorisatie-key, worden onnodige acties zoals het lopen tussen besturingspaneel en deur, weggenomen. Het voorkomt irritatie en daarmee ook manipulatie.”

De autorisatiefunctie kan ook worden geïnverteerd waardoor een lock-outfunctie ontstaat. “Je neemt de key of sleutel uit het deurslot en neemt deze mee in het machinegebied. De machine kan niet starten zolang de sleutel niet in het deurslot zit. Diezelfde sleutel kun je eventueel in het machinegebied in een kastje plaatsen, waarna je lokale functies kunt bedienen.”

De mogelijkheden van key-systemen zijn oneindig. Een bedrijf kan zelf veiligheidsfuncties definiëren. Omdat de key-systemen beschikken over veilige uitgangen, is het ook mogelijk een PL-niveau te behalen (vaak tot en met PL e).  

Modulaire opbouw

Het nieuwste key-systeem van Euchner, EKS2, is modulair opgebouwd, zodat het in zeer platte HMI’s kan worden ingebouwd. Hiermee is machineveiligheid in PL e mogelijk, maar die mogelijkheid hoeft een bedrijf niet noodzakelijk te benutten. Het is ook mogelijk om enkel het autorisatiesysteem te gebruiken. Het werkt op 13,56 MHz en AES-encryptie is standaard. In de huidige tijd van cyberaanvallen is dit een volledig cyberveilige oplossing.

Transpondertechnologie

De key-systemen communiceren met transpondertechnologie (RFID), en de uitleeselektronica is redundant uitgevoerd. De veilige uitgangen kunnen OSSD zijn, geschikt om te gebruiken in veilige besturingen en moderne veiligheidsrelais. “Een zoekgeraakte sleutel kan op eenvoudige wijze worden vervangen door een nieuwe key. De oude wordt dan geblokkeerd en de nieuwe kun je aan het systeem koppelen in minder dan een halfuur.  Er zijn nog meer voordelen, zoals het werken met key-set waarbij een groep personen – bijvoorbeeld onderhoudsmedewerkers – dezelfde rechten krijgt. Kortom, met een flexibel key-systeem is bijna alles mogelijk. Wie graag eens van gedachten wil wisselen over de mogelijkheden binnen de eigen bedrijfsmuren, nodigen we uit om contact op te nemen. De engineers van EUCHNER kunnen heel goed out-of-the-box denken, en komen graag eens brainstormen over de mogelijkheden.”