Innovatie wordt inspiratie en vice versa

Eind 20^ste eeuw vroegen beleidsmakers zich al af hoe we van onze economie de meest competitieve en dynamische kenniseconomie van de wereld konden maken. In het jaar 2000 kreeg het antwoord daarop zijn beslag in de Lissabonstrategie, gericht op de verdere uitbouw van een concurrentiële, dynamische en op kennis gebaseerde economie. Onderzoek en ontwikkeling (O&O) speelden daarbij, als potentiële bron van innovatie, een sleutelrol.

Tien jaar later werd die strategie in een concreet doel vertaald: minstens 3% van het bbp moet worden ingezet op onderzoek en ontwikkeling, met de ondernemingen als drijvende kracht. België slaagde in dat opzet en behoort vandaag tot de absolute top in de wereld op het vlak van O&O en innovatie.

Die koppositie is geen toeval. Ze is het resultaat van een jarenlange symbiotische samenwerking tussen overheden, onderwijsinstellingen, kennisinstellingen… en ondernemingen. Samen vormen ze een competitief O&O-netwerk, met sterke innovatoren en doorgedreven partnerships – zoals het crosssectorale samenwerkingsplatform BRIEC (Belgian Research Innovation and Entrepreneurship Community).

En, eerlijk is eerlijk, de grote sprong vooruit gebeurde vooral op het conto van onze bedrijven. Zij waren, en zijn nog steeds, de draaiende motor van O&O in België. Ze bleven dat ook tijdens de crisissen van de voorbije jaren. Die hebben uiteraard een grote negatieve impact gehad op het vertrouwen van de bedrijven en op de beschikbare financiële middelen voor investeringen in O&O en onderzoeksinfrastructuur. Maar dankzij het stabiele O&O-investeringsklimaat konden zij tijdens de COVID-19-pandemie blijven investeren. Zelfs de huidige heftige energie- en competitiviteitscrisis, die zwaar inhakt op de financiële draagkracht van de bedrijven, lijkt de innovatieappetijt van onze bedrijven nauwelijks te fnuiken.

De kaarten liggen, vergeleken met begin jaren 2000, fundamenteel anders. De noodzaak aan een sterke economie is niet veranderd, de opdracht is dat wel. Vandaag moet die economie ook nog sociaal en ecologisch verantwoord zijn, duurzaam dus. En in die transitie speelt innovatie een sleutelrol als concurrentiële, sociale en duurzame hefboom voor onze welvaart. Het beleid van het laatste decennium, met een zeer ambitieuze focus op O&O, heeft dat bovendien ten overvloede bewezen. Het zou dan ook erg jammer zijn mochten de plannen van sommige beleidsmakers om de steun rond O&O in te perken, uitgevoerd worden!

Pieter Timmermans,
Gedelegeerd bestuurder VBO